Dla uczestników badania

Listy zostały wysłane w sierpniu 2022 r. do wszystkich wylosowanych do badania osób, aby poinformować je o planowanym badaniu PIAAC i związanej z tym wizycie ankietera.

Wzór listu [PDF]

List zawiera imię i nazwisko ankietera oraz jego dane kontaktowe. Dzięki temu może się Pani/Pan skontaktować z ankieterem i umówić jego wizytę w najbardziej dogodnym dla Pani/Pana terminie.

Została Pani wylosowana/Został Pan wylosowany z rejestru PESEL. Sposób losowania został opracowany (na podstawie wieku, miejscu zamieszkania, płci) tak, aby w badaniu wzięły udział osoby, które będą w możliwie najlepszy sposób reprezentowały ogół mieszkańców Polski w wieku 16-65 lat.

Żeby możliwe było wnioskowanie o poziomie i rozkładzie umiejętności, a wyniki badania reprezentowały populację osób dorosłych w Polsce, konieczne jest przeprowadzenie wywiadów aż z 4 500 osobami. Dlatego tak ważny jest możliwie powszechny udział wylosowanych osób w badaniu. W badaniu nie mogą wziąć udziału osoby inne niż wylosowane do udziału – próba do badania została wylosowana w taki sposób, aby reprezentować ogół społeczeństwa i umożliwić wnioskowanie o osobach dorosłych w Polsce.

Celem badania PIAAC jest wnioskowanie o wszystkich osobach, które w momencie zbierania danych miały 16-65 lat i mieszkały na terenie Polski – niezależnie od obywatelstwa, narodowości czy języka. Jeśli nie zna Pani/Pan lub osoba wylosowana do badania języka polskiego w stopniu umożliwiającym przeprowadzenie badania, ankieter może poprosić o odpowiedź na kilka pytań w języku, którym posługuje się Pani/Pan na co dzień.

Pani/Pana uczestnictwo w badaniu jest dobrowolne. Ponieważ jednak została Pani wylosowana/został Pan wylosowany do udziału w badaniu, bardzo zależy nam na Pani/Pana udziale – przebadanie możliwie licznej grupy spośród wylosowanych do badania osób jest warunkiem jego powodzenia i możliwości wnioskowania o wszystkich mieszkańcach Polski w wieku 16-65 lat.

W trakcie badania może Pani/Pan odmówić odpowiedzi na dowolne pytanie.

Ważne są nie tylko opinie osób, które już obecnie mogą w pełni uczestniczyć w życiu publicznym, ale także młodszych, które mogą już funkcjonować na rynku pracy. Ponieważ jednak, zgodnie z polskim prawem, osoby poniżej 18 lat nie mogą same podejmować decyzji w wielu sprawach, kwestię swojego udziału w badaniu PIAAC powinny uzgodnić z rodzicami lub opiekunami prawnymi. Dlatego w wysłanym przez nas liście zapowiednim o badaniu znajduje się prośba o pokazanie go rodzicom /opiekunom i uzyskanie ich zgody na udział w badaniu. Oczywiście nie oznacza to, że rodzice powinni kontrolować udzielane przez córkę/syna odpowiedzi. Jak wiadomo, młodzi ludzie mają często opinie inne niż ich rodzice i powinni mieć prawo do ich przedstawienia bez skrępowania.

Każdy ankieter, realizujący badanie PIAAC, ma legitymację ankieterską, gdzie wpisane jest jego imię i nazwisko. Imię i nazwisko ankietera oraz jego dane kontaktowe są również podane w liście zapowiednim.

Legitymacja ankietera wygląda tak:

Badanie będzie realizowane od 5 września 2022 r. do końca kwietnia 2023 r. Jeśli okaże się, że zbyt mało osób wzięło w nim udział, termin jego realizacji może się przedłużyć.

Po otrzymaniu listu może się Pani/Pan skontaktować z ankieterem i umówić jego wizytę w najbardziej dogodnym dla Pani/Pana terminie. Jeśli nie skontaktuje się Pani/Pan ze wskazanym w liście ankieterem, ankieter podejmie kilka prób kontaktu pod Pani/Pana adresem zameldowania. Będzie próbował skontaktować się z Panią/Panem o różnych porach dnia (zarówno do godziny 18, jak i po tej godzinie) i w różnych terminach (dni robocze, ale również dni wolne od pracy).

Badanie PIAAC składa się z dwóch części. Pierwsza polega na udzielaniu odpowiedzi na pytania z ankiety odczytywane przez ankietera, a druga na samodzielnym rozwiązaniu zadań na tablecie/laptopie.

Pytania w ankiecie dotyczą m.in.: wykształcenia i kwalifikacji, szkoleń, aktualnej sytuacji i historii zawodowej, wykorzystania umiejętności w pracy i w domu, charakterystyki miejsca pracy, dochodów z pracy oraz sytuacji finansowej gospodarstwa domowego. W przypadku niemal każdego pytania ankiety przewidziane zostały gotowe możliwe odpowiedzi. Zadaniem osoby uczestniczącej w badaniu będzie wskazanie odpowiedzi, które najlepiej odzwierciedlają jej sytuację i opinie.

Po zakończeniu ankiety ankieter przekaże Pani / Panu tablet, umożliwiając Pani / Panu zapoznanie się z jego obsługą, zanim przystąpi Pani / Pan do rozwiązywania zadań.

Zadania z rozumienia tekstu, rozumowania matematycznego i rozwiązywania problemów wykona już Pani sama / Pan sam na tablecie/laptopie. Zadania w ramach badania umiejętności nie są typowymi zadaniami, które pamiętamy ze szkoły. Zadania odnoszą się do sytuacji i problemów, z którymi osoby dorosłe spotykają się na co dzień w życiu prywatnym i zawodowym, takimi np. jak: wyszukiwanie informacji na stronach internetowych, czytanie instrukcji czy ulotek lub szacowanie czasu podróży.

Przykładowe zadanie wygląda tak, jak na poniższym rysunku.

Całość zajmuje zwykle od 1 do 2 godzin, z czego średnio około 35 minut trwa ankieta prowadzona przez ankietera (może trwać dłużej lub krócej w zależności od sytuacji zawodowej i wykształcenia respondenta), ok. 5 minut zapoznawanie się z obsługą tabletu i około godziny wykonywanie zadań na tablecie. Dlatego prosimy o zarezerwowanie dwóch godzin na udział w badaniu. Nie ma ustalonego limitu czasu, w ramach którego trzeba wykonywać zadania – respondent może poświęcić na nie tyle czasu, ile uważa za potrzebne.

Ankieter pojawi się pod adresem, pod którym jest Pani/Pan zameldowana/y. Zazwyczaj badanie jest przeprowadzane w domu uczestnika. Gdyby jednak wolała/wolał Pani/Pan, by odbyło się w innym miejscu, jest to możliwe. Ważne jest tylko, by było to spokojne miejsce, w którym nikt nie będzie przeszkadzał i utrudniał Pani/Panu skupienia się na zadaniach.

Badanie nie wymaga żadnych przygotowań z Pani/Pana strony. Ankieter będzie miał przy sobie wszystko, co może się Pani/Panu przydać w trakcie badania, w szczególności tablet/laptop. Prosimy jedynie o zarezerwowanie sobie dwóch godzin na badanie i pomyślenie o spokojnym miejscu, w którym mogłoby się odbyć.

Pani / Pana odpowiedzi zostaną uwzględnione w wynikach badania, które posłużą do usprawniania polityki i programów rozwoju umiejętności potrzebnych do dobrego funkcjonowania w życiu codziennym i zawodowym, np. programów szkolnych czy programów szkoleniowych.
Dodatkowo, jeśli weźmie Pani / Pan udział w badaniu, to:

• w podziękowaniu za poświęcenie swojego czasu otrzyma Pani/ Pan bon zakupowy o wartości 50 zł
  (patrz: Po wizycie ankietera)
• będzie Pani mogła / Pan mógł wziąć udział w konkursie, w którym do wygrania będą nagrody o wartości od 100 do 800 zł 
  (patrz: Po wizycie ankietera)
• Wykonawcy badania przekażą w Pani/Pana imieniu cegiełkę o wartości 3 zł na wskazaną przez Panią/Pana organizację charytatywną: PAH, Fundacja Aktywizacja lub Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – łączna kwota darowizn przekazanych w ramach całego badania może wynieść aż do 20 000 zł.
  (patrz: Po wizycie ankietera)

Pani/Pana odpowiedzi są anonimowe. Dane osobowe, takie jak imię i nazwisko, adres i inne informacje, które umożliwiałyby zidentyfikowanie konkretnej osoby, są usuwane. Zanonimizowane informacje o osobie uczestniczącej w badaniu są łączone z odpowiedziami wielu innych osób, a wyniki badania są przedstawiane w formie zbiorczych zestawień i analiz. Celem badania jest wnioskowanie o wszystkich osobach dorosłych w Polsce lub określonych kategoriach osób (np. kobietach i mężczyznach, osobach w konkretnych grupach wiekowych, osobach zamieszkałych w danych typach miejscowości czy osobach z różnymi poziomami wykształcenia), a nie pojedynczych uczestnikach badania.

Celem badania PIAAC nie jest ocena poziomu umiejętności pojedynczej osoby, lecz wnioskowanie o wszystkich osobach dorosłych w Polsce lub określonych kategoriach osób (np. kobietach i mężczyznach, osobach w konkretnych grupach wiekowych, osobach zamieszkałych w danych typach miejscowości czy osobach z różnymi poziomami wykształcenia). Zastosowana w badaniu skomplikowana, naukowa metodyka pomiaru umiejętności nie będzie wykorzystywana, by ustalić poziom umiejętności konkretnego uczestnika. Poszczególne osoby rozwiązują różne zadania, co sprawia, że nie można w prosty sposób porównywać ich między sobą. Wynik rozwiązywania zadań nie jest obliczany jako liczba punktów zdobytych przez danego uczestnika, lecz jako rozkład prawdopodobieństwa o określonych parametrach. Dlatego nie można uzyskać informacji o takim indywidualnym wyniku. Po zakończeniu całego badania (w 2024 r.) na stronie Instytutu Badań Edukacyjnych dostępny będzie raport prezentujący zbiorcze analizy.

Dane osobowe, pozwalające zidentyfikować wylosowaną z rejestru PESEL osobę, służą wyłącznie do tego, aby ankieter wiedział, z kim ma się skontaktować w związku z realizacją badania PIAAC. Aby uzyskać wyniki reprezentatywne dla społeczeństwa, nie może on kontaktować się z przypadkowo dobranymi przez siebie osobami, lecz wylosowanymi według specjalnych, wypracowanych przez statystyków zasad. Dane te potrzebne są także do skontrolowania jakości pracy ankietera poprzez ponowny kontakt (telefoniczny lub osobisty) z niektórymi osobami, które zostały wylosowane do badania.

Po zakończeniu zbierania i kontroli danych wszystkie informacje pozwalające na identyfikacje respondentów zostaną bezpowrotnie usunięte. Dane nigdy nie są udostępniane osobom czy firmom, które mogłyby je wykorzystać w celach marketingowych, bo możemy je przetwarzać wyłącznie w celu przeprowadzenia i kontroli badania PIAAC.

Dane osobowe zostały udostępnione z rejestru PESEL przez Departament Systemów Państwowych Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Dysponuje on spisem wszystkich mieszkańców Polski. Instytut Badań Edukacyjnych zwrócił się do Departamentu z prośbą o wylosowanie próby reprezentatywnej ludności Polski według określonych kryteriów. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące doboru próby można znaleźć w zakładce Próba badania.

Próba do badania PIAAC została wylosowana z rejestru PESEL na podstawie art. 46 pkt 2 ppkt 2) Ustawy z dn. 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. 2010 Nr 217 poz. 1427). Dane zostały udostępnione w celach badawczych, a po ich wykorzystaniu zostaną poddane takiej modyfikacji, która nie pozwoli ustalić tożsamości osób, których dane dotyczą.

Dane osobowe z rejestru PESEL przetwarzane są na podstawie art. 6 ust. 1 lit. e Rozporządzenia ogólnego o Ochronie Danych Osobowych (RODO). Badanie PIAAC jest realizowane w interesie publicznym i służy celom badawczym.

Dane gromadzone podczas samego badania kwestionariuszowego oraz pomiaru umiejętności przetwarzane są na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a Rozporządzenia ogólnego o Ochronie Danych Osobowych (RODO), czyli na podstawie Pani/Pana zgody.

Po wylosowaniu próby do badania kontakt z danymi osobowymi mają wybrani pracownicy Instytutu Badań Edukacyjnych, osoby przygotowujące listy zapowiadające wizytę ankietera oraz przekazujące te dane do koordynatorów terenowych badania firm PBS Sp. z o.o. i Danae Sp. z o.o., które na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki realizują w Polsce badanie PIAAC. W terenie kontakt z danymi dotyczącymi ograniczonej liczby osób mają koordynatorzy i ankieterzy firm PBS Sp. z o.o. i Danae Sp. z o.o. Po zakończeniu badania dostęp do danych około 20% osób wylosowanych do badania będą mieć osoby kontrolujące pracę ankieterów.

Dostęp do danych osobowych w badaniu PIAAC ma więc ograniczone grono osób, które zostały odpowiednio przeszkolone i złożyły wymagane prawem zobowiązanie do zachowania poufności powierzonych danych.

Dane umożliwiające identyfikację naszych rozmówców nie będą łączone z udzielonymi podczas badania odpowiedziami. Każdej osobie biorącej udział w badaniu zostanie przypisany losowy numer. Zgromadzone podczas wywiadu dane opisane wyłącznie przydzielonym numerem są przesyłane na serwer znajdujący się w Niemczech, który został wykupiony na potrzeby realizacji badania PIAAC przez międzynarodowe konsorcjum badawcze nadzorowane przez OECD.

Po zakończeniu realizacji badania oraz jego kontroli, a najpóźniej do 31 grudnia 2023 r., dane osobowe zostaną trwale usunięte.

Dane zgromadzone podczas wywiadów (w formie zanonimizowanej, tzn. bez imion, nazwisk i adresów ani też innych danych, umożliwiających identyfikację osób biorących udział w badaniu) zostaną opublikowane i udostępniane na potrzeby analiz naukowych, prowadzonych przez naukowców, studentów i inne osoby zainteresowane tematem umiejętności osób dorosłych. 

Polecamy także zapoznać się też z klauzulą informacyjną.

Mimo pandemii prowadzone są badania społeczne, takie jak PIAAC, z zachowaniem odpowiednich środków ostrożności (np. noszeniem maseczek, dezynfekcji przedmiotów przekazywanych respondentowi itp.). Są one ważne, ponieważ dostarczają naukowcom i państwowym decydentom informacji, jakie umiejętności są ważne na rynku pracy i jakie działania warto podejmować, by polskie społeczeństwo było lepiej przygotowane do życia zawodowego i codziennego. Podjęto decyzję o realizacji badania PIAAC, ponieważ jest to zgodne z aktualnymi rozporządzeniami polskiego rządu. Oczywiście jeśli wprowadzone zostaną dodatkowe obostrzenia, które staną na przeszkodzie realizacji badania, zostanie ono wstrzymane.

Gdyby potrzebne były dalsze wyjaśnienia, prosimy o kontakt telefoniczny z bezpłatną infolinią pod numerem 800 033 100. Infolinia działa w godzinach 9-17:00 od poniedziałku do piątku.